بررسی روند تغییرات دمای دیرینه در نهشته‌های کربناتۀ آپتین - آلبین در زون چین‌خورده - راندۀ زاگرس بر مبنای داده‌های ایزوتوپ اکسیژن

در مطالعۀ حاضر سعی شد روند تغییرات اقلیمی در زمان تشکیل نهشته‌های کربناتۀ سازند داریان به سن آپتین در زون چین‌خورده - راندۀ زاگرس با استفاده از داده‌های ژئوشیمیایی (شامل داده‌های ایزوتوپی و عنصری) بررسی شود. به‌منظور مطالعۀ نوسانات دمای دیرینه از روند تغییرات ایزوتوپ اکسیژن (شاخص حساس به دما) استفاده شد. نتایج به دست آمده وجود یک دوره گرم‌شدن در ابتدای آپتین پیشین و دو دوره سرد‌شدن (یکی در انتهای آپتین پیشین و دیگری در آپتین پسین) را نشان دادند. انطباق روند تغییرات نسبت استرانسیوم به کلسیم، ایزوتوپ پایدار کربن و روند نوسانات دمایی در این نهشته‌ها و مقایسه آن با سایر مطالعه‌ها نشان می‌دهد ورود دی‌اکسیدکربن به سیستم جوی - اقیانوسی از طریق فعالیت‌های آتشفشانی زیردریایی مهم‌ترین سازوکار افزایش دماست؛ در مقابل، خروج این گاز گلخانه‌ای در اثر خروج کربن از طریق دفن مواد آلی در نهشته‌ها عامل اصلی کاهش دما در نظر گرفته می‏شود. داده‌های حاصل همانند نتایج به‌دست‌آمده در سایر نقاط دنیا نشان می‌دهند طی تشکیل نهشته‌های کربناتۀ سازند داریان، شرایط گلخانه‌ای در تمام بازۀ زمانی آپتین و به تبع آن دورۀ کرتاسه غالب نبوده و پیوستگی شرایط گلخانه‌ای توسط دوره‌هایی از سردشدگی و کاهش دما قطع شده است.